Variation in the standard norm: the case of spoken Basque

Authors

DOI:

https://doi.org/10.3989/loquens.2023.097

Keywords:

euskera, estandarización, variación, pronunciación

Abstract


La estandarización suele ser un proceso vital en la normalización de las lenguas. La creación de una variante estándar, una variante unificada de la lengua, es una nueva herramienta, un nuevo recurso para los hablantes, a quienes dota de una variante formal, cuidada, de la lengua, para necesidades comunicativas ya existentes o que puedan surgir en el futuro. El estándar del euskera se conoce como Euskara Batua (Euskera Unificado). Este artículo tiene el objetivo de presentar la estandarización de la pronunciación del euskera, entendiendo la creación de la norma como una intervención externa que facilita a los hablantes desarrollar un registro de habla previamente no elaborado.

Analizaremos la variación y flexibilidad presentes en las normas para la pronunciación estándar de la lengua vasca, señalando las razones y los criterios (geográficos y sociológicos) en los que se fundamentó la Real Academia de la Lengua Vasca. Asimismo, basándonos en el modelo teórico de la Fonología Natural, argumentaremos la base fonológica de algunas normas. Se mostrará que las decisiones adoptadas en la configuración de algunas normas no coinciden con las argumentaciones fonológicas defendidas por la Fonología Natural en cuanto a la relación entre registros de habla y los tipos de procesos fonológicos.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Androutsopoulos, J. 2014. "Mediatization and sociolinguistic change. Key concepts, research traditions, open issues". In J. Androutsopoulos (eds.), Mediatization and Sociolinguistic Change. Berlin: Mouton de Gruyter, 3-48. https://doi.org/10.1515/9783110346831.3

Cameron, D. 1995. Verbal Hygiene. London y New York: Routledge.

Coulmas, F. 2003. Writing Systems: An Introduction to their Linguistic Analysis. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139164597

D'Andrés, R. 2018. "Lenguas minoritarias y estandarización". In J. Giralt y F. Nagore (eds.), Lenguas minoritarias en Europa y estandarización. Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza, 19-45.

Demonte, V. 2003. "Lengua estándar, norma y normas en la difusión actual de la lengua española". Congreso de la ACIS (Association for Contemporary Iberian Studies). Valencia. https://digital.csic.es/bitstream/10261/13074/1/Documento1.pdf. [2023-03-03].

Donegan, P. 1993. "On the phonetic basis of phonological change". In Ch. Jones (eds.), Historical Linguistics: Problems and Perspectives. Londres: Longman, 98-130.

Donegan, P. y Stampe, D. 1979. "The study of Natural Phonology". In D. A. Dinnsen (eds.), Current Approaches to Phonological Theory. Bloomington: Indiana University Press, 126-173.

Donegan, P. y Stampe, D. 2009. "Hypotheses on Natural Phonology". Poznan Studies in Contemporary Linguistics 45 (1), 1-31. https://doi.org/10.2478/v10010-009-0002-x

Euskaltzaindia. 1998. "Euskaltzaindiaren araua: "Euskara batuaren ahoskera zaindua"". Euskera 43-2, 805-808. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0087.pdf. [2023-03-03].

Euskaltzaindia. 2021. Euskararen gramatika. Bilbao: Euskaltzaindia.

González, F. 2002. "Los conceptos de codificación y estandarización según las experiencias catalana y asturiana". Ianua. Revista Philologica Romanica 3, 13-33.

Hualde, J. I. 2003. "Phonology". In J. I. Hualde y J. Ortiz de Urbina (ed.), A grammar of Basque. Berlin: Mouton de Gruyter, 15-113. https://doi.org/10.1515/9783110895285

Hualde, J. I. y Zuazo, K. 2007. "The standardization of the Basque language". Language Problems and Language Planning 31-2, 143-168. https://doi.org/10.1075/lplp.31.2.04hua

Hurch, B. 1988. "Phonetics and phonology. Phonology and phonetics". Zeitschrift für phonetische Sprachwissenschaft und Kommunikationsforschung, 41 (3), 346-352. https://doi.org/10.1524/stuf.1988.41.16.346

Hurch, B. 2006. "Natural Phonology". In Encyclopedia of Language and Linguistics (2a ed.). Oxford: Elsevier, 541-543. https://doi.org/10.1016/B0-08-044854-2/00090-0

Jauregi, O. y Epelde, I. 2018. "Pérdida de la aspiración en euskera". In D. Recasens y F. Sánchez-Miret (eds.). Production and Perception Mechanism of Sound Change. Lincom, 189-201.

Jauregi, O. y Epelde, I. 2019. "Standard Basque". In M.L. Oñederra e I. Igartua (eds.). Linguistic Minorities in Europe Online. De Gruyter.

Milroy, J. y Milroy, L. 1999 [1985]. Authority in language. Investigating language prescription and standardisation. London y New York: Routledge.

Milroy, J. 1994. "The notion of "standard language" and its applicability to the study of Early Modern English pronunciation". In D. Stein e I. Tieken-Boon van Ostade (eds.), Towards a Standard English: 1600-1800. Berlin-New York: Mouton de Gruyter, 19-29. https://doi.org/10.1515/9783110864281.19

Michelena, L. 1968. "Ortografia". Euskera 13, 203-219. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0000.pdf. [2023-05-10].

Michelena, L. 2011 [1982]. "La normalización de la forma escrita de una lengua". In J.A. Lakarra e I. Ruiz Arzalluz (eds.). Luis Michelena. Obras Completas (vol. X). UPV/EHU y Diputación Foral de Gipuzkoa, 3-23.

Oñederra, M. L. 1998. "Ahoskera lantaldearen errendapen txostena". Euskera 43 (2), 379-388. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/49463.pdf#page=1. [2023-03-03].

Oñederra, M. L. 2016. "Standardisation of Basque. From grammar (1968) to pronunciation (1998)". Sociolinguistica 30-1, 125-144. https://doi.org/10.1515/soci-2016-0008

Oñederra, M. L. 2017. "The Standardisation of Pronunciation: Basque Today, between Maintenance and Variation". In I. Tieken-Boon van Ostade y C. Percy (ed.), Prescription and Tradition in Language. Establishing Standards across Time and Space. Bristol: Multilingual Matters, 342-354 https://doi.org/10.21832/9781783096510-024

Oñederra, M. L. 2019. "Ahoskera arautzeaz eta ikaste-irakasteaz". Euskera 64 (2-2), 939-957. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/82978.pdf#page=1. [2023-03-03]. https://doi.org/10.59866/eia.v2i64.44

Oñederra, M. L., Jauregi, O. y Epelde, I. 2014. "Hiztunaren fonema inbentarioa eta elebitasun goiztiarra: euskara gehi frantsesa vs. euskara gehi gaztelania". Lapurdum 18, 75-95. https://journals.openedition.org/lapurdum/2504. [2023-03-03] https://doi.org/10.4000/lapurdum.2504

Oñederra, M. L., Elordui, A., Epelde, I., Etxeberria, P., Jauregi, O. y Salaberria, J. 2015. "Euskaltzaindiaren Ahoskera batzordearen txostena (Ahoskerak axola du)". Euskera 60 (2), 499-531. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/80511.pdf#page=1. [2023-03-03]. https://doi.org/10.59866/eia.v60i2.130

Ramallo, F. y Rei-Doval, G. 2015. "The Standardization of Galician". Sociolinguistica: International Yearbook of European Sociolinguistics 29, 61-82. https://doi.org/10.1515/soci-2015-0006

Salaburu, P. 2015. Writing words. The unique case of the standardization of Basque. Charleston: UNR (CBS).

Sarasola, I. 2016. Bitakora kaiera. Donostia: Erein.

Thomas, J. 2010. That Ain't Right: Language Standardization and Prescription in French, Spanish, and English. American University Digital Research Archive. https://auislandora.wrlc.org/islandora/object/0910capstones%3A51/datastream/PDF/view. [2023-03-03].

Urreta, I. 2020. "Euskararen ahoskera hizkera-maila ezberdinetan: aldagarritasuna aztertzen". Euskera 65 (2), 625-657. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/83028.pdf#page=1. [2023-03-03]. https://doi.org/10.59866/eia.v2i65.40

Urreta, I. 2022. "Euskararen ahoskera eta hizkera-mailak: Fonologia Naturaletik hurbilpen bat". In A. Arriortua, A. Lizardi, S. Monforte, L. Vela-Plo (eds.), Kimu berriak Euskal Hizkuntzalaritzan. Bilbo: UEU, 11-31.

Valverdú, F. 1986. "Sobre el estándar oral catalán: el modelo de lengua en TV3". Euskera 31 (2), 317-326. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/50564.pdf#page=1. [2023-03-03].

Villasante, L. 1994. "Euskara batuaren filosofiaz". Euskera 39 (3), 647-673. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/49915.pdf#page=1. [2023-03-03].

Zuazo, K. 1989. "Euskara batua: aitzindariak eta beste". Euskera 34 (1), 265-272. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/12224.pdf#page=1. [2023-03-03].

Zuazo, K. 2000. Euskararen sendabelarrak. Alberdania.

Zuazo, K. 2006 [2005]. Euskara batua: ezina ekinez egina. Donostia: Elkar.

Zuazo, K. 2014. Euskalkiak. Donostia: Elkar.

Published

2023-10-02

How to Cite

Jauregi, O., & Urreta, I. (2023). Variation in the standard norm: the case of spoken Basque. Loquens, 10(1-2), e097. https://doi.org/10.3989/loquens.2023.097

Issue

Section

Articles